Theo đó, hệ thống các môn ở cả 3 cấp học được xây dựng và sắp xếp mang tính đột phá hoàn toàn so với chương trình hiện hành.
Theo tinh thần chung của Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, từ tiểu học đến trung học phổ thông, số lượng các môn học bắt buộc sẽ giảm dần đi và số môn học tự chọn tăng dần lên. Các môn học với những cái tên mới như: Cuộc sống quanh ta, Giáo dục lối sống, Công dân với Tổ quốc.... sẽ có trong chương trình này.
Ví dụ, môn học cốt lõi của lĩnh vực giáo dục đạo đức – công dân có các tên: Giáo dục lối sống (tiểu học), Giáo dục công dân (trung học cơ sở) và Công dân với Tổ quốc (trung học phổ thông).
Học sinh sẽ được tự chọn các môn học trong năm học mới.
Cốt lõi trong lĩnh vực giáo dục khoa học (khoa học tự nhiên và khoa học xã hội) chỉ có một môn học Cuộc sống quanh ta (các lớp 1, 2, 3); tách thành 2 môn học Tìm hiểu Xã hội và Tìm hiểu Tự nhiên (các lớp 4, 5); tương ứng với 2 môn học Khoa học Xã hội và Khoa học Tự nhiên (trung học cơ sở).
Ở trung học phổ thông, để hài hoà giữa học phân hoá định hướng nghề nghiệp với học toàn diện, môn Khoa học Xã hội cùng với các môn Vật lý, Hoá học, Sinh học sẽ dành cho học sinh định hướng khoa học tự nhiên. Môn Khoa học Tự nhiên cùng với các môn Lịch sử, Địa lý sẽ dành cho các học sinh định hướng khoa học xã hội; đồng thời học sinh còn được tự chọn các chuyên đề học tập phù hợp với nguyện vọng cá nhân.
Các môn học ở cả 3 cấp học được chia thành môn học bắt buộc và môn học tự chọn.
Các môn học tự chọn gồm 3 loại:
- Tự chọn tuỳ ý, học sinh có thể chọn hoặc không chọn (TC1).
- Tự chọn trong nhóm môn học: Học sinh buộc phải chọn một hoặc một số môn học trong nhóm môn học theo quy định trong chương trình (TC2).
- Tự chọn trong môn học: Học sinh buộc phải chọn một số nội dung trong một môn học (TC3).
Giai đoạn giáo dục cơ bản (cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở), các môn học bắt buộc gồm Tiếng Việt/Ngữ văn, Toán, ngoại ngữ 1, Thể dục, Giáo dục lối sống/Giáo dục Công dân, Cuộc sống quanh ta, Tìm hiểu tự nhiên/Khoa học tự nhiên, Tìm hiểu xã hội/Khoa học xã hội.
Ngoài các môn học bắt buộc, học sinh được tự chọn: Tự chọn tuỳ ý (TC1) gồm Ngoại ngữ 2, Tiếng dân tộc, Nghiên cứu khoa học kỹ thuật (ở lớp 8, lớp 9). Tự chọn trong môn học (TC3) gồm: Kỹ thuật/Công nghệ, Tin học, Thể thao, Âm nhạc, Mỹ thuật, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp trung học phổ thông) có 4 môn học bắt buộc gồm Ngữ văn 1, Toán 1, Công dân với Tổ quốc, Ngoại ngữ 1. Ngoài các môn học bắt buộc, học sinh được tự chọn: Tự chọn tuỳ ý (TC1) gồm Nghiên cứu khoa học kỹ thuật, Ngoại ngữ 2.
Tự chọn trong nhóm môn học (TC2) gồm 4 môn (lớp 10, 11) và 3 môn (lớp 12) trong các môn: Lịch sử, Địa lý, Ngữ văn 2, Vật lý, Hoá học, Sinh học, Tin học, Công nghệ, Toán 2, Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội. Nếu chọn môn Khoa học Tự nhiên thì không chọn các môn: Vật lý, Hoá học, Sinh học; nếu chọn môn Khoa học Xã hội thì không chọn các môn: Lịch sử, Địa lý. Các môn Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội chỉ học ở lớp 10 và lớp 11.
Tự chọn trong môn học (TC3) gồm: Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể thao, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (lớp 10, 11, 12); Chuyên đề học tập (lớp 11, 12).
Về thời lượng chương trình dự thảo đưa ra, một năm học có 35 tuần thực học (gồm 32 tuần học các nội dung quy định chung cả nước và 3 tuần dành cho nội dung giáo dục của địa phương). Thời lượng ghi trong bảng trên là số tiết trung bình thực học của 1 tuần quy định chung cả nước.
Cấp tiểu học: Mỗi ngày học 2 buổi, buổi sáng học không quá 4 tiết và buổi chiều học không quá 3 tiết. Mỗi tuần học không quá 32 tiết, mỗi tiết học trung bình 35 phút, giữa các tiết học có thời gian nghỉ.
Cấp trung học cơ sở: Mỗi ngày học 1 buổi không quá 5 tiết học. Mỗi tuần học không quá 28 tiết, mỗi tiết học 45 phút, giữa các tiết học có thời gian nghỉ.
Cấp trung học phổ thông: Mỗi ngày học 1 buổi không quá 5 tiết. Mỗi tuần học không quá 28 tiết, mỗi tiết học 45 phút, giữa các tiết học có thời gian nghỉ.
Nội dung các môn học bắt buộc và các nội dung TC2, TC3 được bố trí thời lượng giáo dục bắt buộc đối với tất cả học sinh trong kế hoạch giáo dục. Nội dung TC1 không bố trí thời lượng giáo dục bắt buộc đối với tất cả học sinh trong kế hoạch giáo dục.
Như vậy, so với lần xây dựng chương trình trước đây, lần này, Bộ GD-ĐT đã xây dựng được chương trình khung của cả 12 năm học. Chương trình mới được đưa ra lấy ý kiến dư luận từ ngày 5/8 và dự kiến sẽ được triển khai đại trà sau 3 năm nữa vào năm 2018.
T.H
