Trong thời gian qua, sự phát triển của công nghệ và trí tuệ nhân tạo đã làm thay đổi rất nhiều ngành nghề. Song những ngành đòi hỏi tay nghề cao, ít phụ thuộc vào trí tuệ nhân tạo và tự động hóa vẫn giữ được tính ổn định.
Ảnh minh họa.
Theo PGS.TS Trần Quang Tiến, Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam, thay vì đi tìm những ngành “miễn nhiễm với thất nghiệp”, người học nên hiểu những trụ xu hướng đang định hình thị trường lao động trên toàn cầu. Những trụ này bền vững hơn tên gọi của từng ngành và chính là chìa khóa giúp người học đứng vững trước biến động.
Cụ thể theo ông, trụ thứ nhất là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo. Những nghề có khả năng điều khiển, ứng dụng, quản trị hoặc sáng tạo cùng công nghệ, từ phân tích dữ liệu, lập trình, tối ưu vận hành đến sản xuất nội dung số đều sẽ có nhu cầu cao.
“Dù tốc độ tự động hóa nhanh, công nghệ vẫn tạo ra nhiều nghề mới hơn là mất đi, nhưng đòi hỏi người lao động không ngừng cập nhật”, ông nói.
Trụ thứ hai là những ngành đào tạo kỹ năng mang tính xã hội và nhân văn. Đây vốn là lĩnh vực con người làm tốt hơn máy móc, bao gồm tư duy phức hợp, chăm sóc – hỗ trợ, tham vấn, kết nối cộng đồng, thiết kế chính sách xã hội, quản trị rủi ro, lãnh đạo và làm việc trong môi trường đa văn hóa.
Ông Tiến cho rằng trong bối cảnh công nghệ mở rộng, chính các kỹ năng mềm và khả năng hiểu con người trở thành “vùng an toàn” nhất.
Trụ thứ ba là năng lực kinh tế, pháp lý, quản trị thích ứng. Khi thương mại xuyên biên giới, kinh tế số và các mô hình kinh doanh mới nở rộ, những người hiểu cấu trúc kinh tế, quản trị doanh nghiệp, luật pháp liên quan đến giao dịch số và bảo vệ dữ liệu sẽ đặc biệt cần thiết. Khả năng kết hợp kiến thức kinh tế, pháp lý, công nghệ sẽ tạo ra lợi thế vượt trội.
Từ góc độ đó, PGS.TS Trần Quang Tiến nhấn mạnh tính “không lỗi thời” thuộc về những ngành luôn được làm mới, linh hoạt trong ứng dụng công nghệ, đồng thời giữ vững giá trị con người.
“Bên cạnh đó, ngành nào không lỗi thời còn phụ thuộc vào cách đào tạo và cách sinh viên liên tục học hỏi, chứ không phải ở tên ngành. Nếu chương trình gắn với công nghệ, thực tiễn nhu cầu xã hội và phát triển năng lực học tập suốt đời, đó chính là những ngành bền vững trong 10 năm tới”, PGS.TS Trần Quang Tiến nói.
T.H
